Βορεινά Σαλπίσματα [12]

Βορεινά Σαλπίσματα [12]

 

Μὲ μεγάλη καθυστέρησι ἀναρτᾶται κι ἐδῶ ἡ τελευταία ἐκπομπὴ τῶν Βορεινῶν Σαλπισμάτων, ἡ ὁποία ἤδη ἀπὸ τῆς ἑσπέρας τῆς 9ης Σεπτεμβρίου ἔχει ἀνεβῆ στὸ ΥΤ.

Θὰ παραθέσω κάποια ἐκ τῶν κειμένων/ἀποσπασμάτων ποὺ παρουσίασα ἢ χρησιμοποίησα κατ᾿ αὐτήν:

 

 

Ἐκ τοῦ Θεόγνιδος τοῦ Μεγαρέως:

 

Κατωτέρω, 289-292:

 

 

 

Ἐκ τῶν Ἐλεγειῶν τοῦ Σόλωνος:

 

Εἰ δὲ πεπόνθατε λυγρὰ δι᾿  ὑμετέρην κακότητα,

μὴ θεοῖσιν τούτων μοῖραν ἐπαμφέρετε·

αὐτοὶ γὰρ τούτους ηὐξήσατε ῥύματα δόντες,

καὶ διὰ ταῦτα κακὴν ἔσχετε δουλοσύνην.

Ὑμέων δ΄  εἷς μὲν ἕκαστος ἀλώπεκος ἴχνεσι βαίνει,

σύμπασι δ᾿ ὑμῖν χαῦνος ἔνεστι νόος·

εἰς γὰρ γλῶσσαν ὁρᾶτε καὶ εἰς ἔπη αἱμύλου ἀνδρός,

εἰς ἔργον δ᾿  οὐδὲν γιγνόμενον βλέπετε.

 

 

Περὶ τὸ 1:48 λεπτὸν καὶ ἐξ ἀφορμῆς τῆς ἀναφορᾶς μου εἰς τὴν ὡς ἄνω ὑπὸ Σόλωνος νύξιν (“Εἰ δὲ πεπόνθατε λυγρὰ δι᾿  ὑμετέρην κακότητα, / μὴ θεοῖσιν τούτων μοῖραν ἐπαμφέρετε· / αὐτοὶ γὰρ …”), ἀνεμνήσθην σχετικὴν σκηνὴν ἐκ τοῦ Ὁμήρου, ἐκ τῆς Ὀδυσσείας καὶ ὄχι τῆς Ἰλιάδος ὅπως ἐκ παραδρομῆς ἀναφέρω, ὅπου διαμείβεται ἡ ἑξῆς στιχομυθία μεταξὺ Διὸς Πατρὸς καὶ τῆς “γλαυκώπιδος” (γαλανομάτας) Ἀθηνᾶς:

 

 

 

 

 

 

 

 

Ὀδυσσείας  α 26-48:

… οἱ δὲ δὴ ἄλλοι

Ζηνὸς ἐνὶ μεγάροισιν Ὀλυμπίου ἁθρόοι ἦσαν.

τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε·

μνήσατο γὰρ κατὰ θυμὸν ἀμύμονος Αἰγίσθοιο,

τόν ῥ’ Ἀγαμεμνονίδης τηλεκλυτὸς ἔκταν’ Ὀρέστης·

τοῦ ὅ γ’ ἐπιμνησθεὶς ἔπε’ ἀθανάτοισι μετηύδα·

“ὢ πόποι, οἷον δή νυ θεοὺς βροτοὶ αἰτιόωνται·

ἐξ ἡμέων γάρ φασι κάκ’ ἔμμεναι, οἳ δὲ καὶ αὐτοί

σφῆισιν ἀτασθαλίηισιν ὑπὲρ μόρον ἄλγε’ ἔχουσιν·

ὡς καὶ νῦν Αἴγισθος ὑπὲρ μόρον Ἀτρείδαο 35

γῆμ’ ἄλοχον μνηστήν, τὸν δ’ ἔκτανε νοστήσαντα,

εἰδὼς αἰπὺν ὄλεθρον, ἐπεὶ πρό οἱ εἴπομεν ἡμεῖς,

Ἑρμείαν πέμψαντες ἐΰσκοπον Ἀργειφόντην,

μήτ’ αὐτὸν κτείνειν μήτε μνάασθαι ἄκοιτιν·

‘ἐκ γὰρ Ὀρέσταο τίσις ἔσσεται Ἀτρείδαο, 40

ὁππότ’ ἂν ἡβήσηι τε καὶ ἧς ἱμείρεται αἴης.’

ὣς ἔφαθ’ Ἑρμείας, ἀλλ’ οὐ φρένας Αἰγίσθοιο

πεῖθ’ ἀγαθὰ φρονέων· νῦν δ’ ἁθρόα πάντ’ ἀπέτεισεν.”

τὸν δ’ ἠμείβετ’ ἔπειτα θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη·

“ὦ πάτερ ἡμέτερε Κρονίδη, ὕπατε κρειόντων, 45

καὶ λίην κεῖνός γε ἐοικότι κεῖται ὀλέθρωι·

ὡς ἀπόλοιτο καὶ ἄλλος, ὅ τις τοιαῦτά γε ῥέζοι.

ἀλλά μοι ἀμφ’ Ὀδυσῆϊ δαΐφρονι δαίεται ἦτορ,

…….

 

 

  Τὸ Ποντιακὸ τραγοῦδι:  

 

 

Ὁ Γιάννης καὶ ὁ δράκος. Τραγοῦδι Ἀκριτικό.

 

Ὁ Γιάννες ἐπεπίρνιξεν καὶ ’ς τὸ νερὸν ἐπῆγεν,

γαργάριζεν ἡ μαστραπά, ἐγνέφιξεν ὁ δράκον.

Ἐξέβεν δράκος ἄγγελος καὶ θέλ’ νὰ τρώῃ τὸν Γιάννεν.

-Καλῶς, καλῶς τὸ πρόγεμα μ’, καλῶς τὸ δειλινάρι μ’,

καλῶς ντὸ τρώγω κι ἀγρυπνῶ καὶ κεῖμαι καὶ κοιμοῦμαι.

-Παρακαλῶ σε, δράκε μου, ἄφ’σ’ με κἂν πέντ’ ἡμέρας,

πάγω ’λέπω τὸν κύρη μου, ἔρχουμαι κι ἐσὺ φά΄ με.

-Ἄρ’ ἄμε, ἄμε, Γιάννε μου, ἄμε κι ὀλήγορά ’λα.

Ὁ Γιάννες μόνον ἔργεψεν, ὁ δράκον ἐθεριῶθεν,

ὅντας τερῇ τὸ πέραγκειαν, ὁ Γιάννες κατηβαίνει.

-Καλῶς, καλῶς τὸ πρόγεμα μ’, καλῶς τὸ δειλινάρι μ’,

καλῶς ντὸ τρώγω κι ἀγρυπνῶ καὶ κεῖμαι καὶ κοιμοῦμαι.

-Ἄσε με, δράκον, ἄσε με, ἄσε με, νὲ θηρίον,

πάγω ’λέπω τὴν μάννα μου, ἔρχουμαι κι ἐσὺ φά με.

-Ἄρ’ ἄμε, ἄμε, Γιάννε μου, ἄμε κι ὀλήγορά ’λα.

Ὁ Γιάννες μόνον ἔργεψεν, ὁ δράκον ἐθεριῶθεν,

ὅντας τερῇ τὸ πέραγκειαν, ὁ Γιάννες κατηβαίνει.

-Καλῶς καλῶς τὸ πρόγεμα μ’, καλῶς τὸ δειλινάρι μ’,

καλῶς ντὸ τρώγω κι ἀγρυπνῶ καὶ κεῖμαι καὶ κοιμοῦμαι.

-Παρακαλῶ σε, δράκε μου, Θεοῦ παρακαλίας,

ἂς πάγω ’λέπω τὰ ὀρφανά, δατάχκουμαι τὴν κάλη μ’.

-Ἄρ’ ἄμε, ἄμε, Γιάννε μου, ἄμε κι ὀλήγορά ’λα.

Ὁ Γιάννες μόνον ἔργεψεν, ὁ δράκον ἐθεριῶθεν,

ὅντας τερῇ τὸ πέραγκειαν, ὁ Γιάννες κατηβαίνει.

Εἶχεν τὰ χέρα ’τ’ ’πίσταυρα, τὴν γούλαν κρεμασμένον,

κι ἄλλ’ ἀποπίσ’ ὁ κύρης ἀτ’ φτουλίζ’ τὰ γένα ’τ’ κι ἔρται

κι ἄλλ’ ἀποπίσ’ ἡ μάννα του καταματοῦται κι ἔρται,

’ς ὅλ’ς ἀποπίσ’ ἡ κάλη του, χρυσῆ καβαλλαρέα,

χρυσὸν μῆλον ’ς σὸ χέρ’ν ἀτῆς παίζει καὶ κατηβαίνει,

κατακαρδών’ τὸν Γιάννεν ἀτ’ς καὶ φοβερίζ’ τὸν δράκον.

-Καλῶς καλῶς τὸ πρόγεμα μ’, καλῶς τὸ δειλινάρι μ’,

καλῶς ντὸ τρώγω κι ἀγρυπνῶ καὶ κεῖμαι καὶ κοιμοῦμαι.

-Σπαθὶν νὰ ἔν’ τὸ πρόγεμα σ’, κοντάρ’ τὸ δειλινάρι σ’,

φαρμάκ’ νὰ τρῶς καὶ ἀγρυπνᾷς καὶ κεῖσαι καὶ κοιμᾶσαι.

-Κόρ’, ἀπ’ ἐμέν ’κ᾿ ἐντρέπεσαι, ἀπ’ ἔμεν ’κὶ φοβᾶσαι;

-Ἀπὸ ἐσέν ’κ᾿ ἐντρέπομαι, ἀπ’ ἔσεν ’κὶ φοβοῦμαι.

-’Σ τὸν Θό σ’, ’ς τὸν Θό σ’, νὲ κόρασον, τὰ γονικά σ’ ἀπόθεν;

-Ἡ μάννα μ’ ἀπ’ τοὺς οὐρανούς, ὁ κύρης μ’ ἀπ’ τὰ νέφη,

τ’ ἀδέλφα μ’ στράφτ’νε καὶ βροντοῦν κι ἐγὼ γριλεύω δράκους.

’Σ σοῦ πεθεροῦ μου τὸ τσακόν’ σεράντα δράκων δέρμα,

ἕναν νὰ παίρω καὶ τ’ ἐσόν, γεῖνταν σεράντα ἕναν.

-Καθὼς ποὺ λές, νὲ κόρασον, ἄμε ἀπόθες ἔρθες,

ἂς ἔν’ ὁ Γιάννες χάρισμα σ’, ἔπαρ’ ’τον κι ἄμε δέβα.

ἂς ἔν’ ὁ Γιάννες ἀδελφό μ’, ἡ κάλη του ἡ νύφε μ’,

τοῦ Γιάννε τὰ μικρότερα ἂς εἶν’ γυναικαδέλφα μ’.

 

ΧΠ 14 (1945), 348 καὶ Ἀρχεῖον Πόντου 1 (1928), 83-84 [: Γ. Σουμελίδου, «Ἀκριτικὰ ἄσματα» (Νο. 14)]  

 

 

ἐπεπίρνιξεν = ἠγέρθη ἐνωρὶς τὸ πρωί

ἡ μαστραπά = τὸ λαγῆνι, ἡ κανάτα

ἐγνέφιξεν = ἐξύπνησεν

γριλεύω = φονεύω ὁμαδικῶς, ἀποδεκατίζω, καθαρίζω

φτουλίζω = μαδῶ 

ὁ κύρης ἀτ’ = ὁ κύρης αὐτοῦ, ἤγουν ὁ πατήρ του

τὸν Γιάννεν ἀτ’ς = τὸν Γιάννην της (ἀτ᾿ς = αὐτῆς)

 

Ἐν τέλει ἀναφέρομαι κάπου καὶ εἰς τὸ πῶς κατὰ τὴν ἐποχήν μας πλἐον ἀποκαλύπτεται πλήρως τὸ πραγματικὸν βδελυρὸν πρόσωπον τῆς Ἀριστερᾶς, καθὼς πιὰ ὅλες της οἱ ἀπατηλὲς μάσκες καὶ φτιασιδώματα τοῦ παρελθόντος ἔχουν ἀκυρωθῆ ὑππὸ τῆς ἰδίας – καὶ ἡ ἑξῆς εἰκὼν θὰ ἀπέδιδεν ὀρθῶς καὶ ἐτητύμως τὴν προπαγάνδαν τοῦ παρελθόντος:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ Μουσικῶν Διαλειμμάτων:

 

 Krauka – Sigurdkvaden

 

 

Οἱ στίχοι:

Ormen gled af guldet frem,

det skal hver mand vide.

Sigurd sad på Granes ryg

dristig mon han ride

 

Grane bar guld af hede,

Grane bar guld af hede,

Sigurd svinger sværdet i vrede.

Sigurd over ormen vandt,

Grane bar guldet af heden.

 

Tredive alen dybt var vandet,

hvorved ormen lå,

brystet raged’ op deraf,

på fjeldet halen lå.

 

Grane bar guld af hede,

Grane bar guld af hede,

Sigurd svinger sværdet i vrede.

Sigurd over ormen vandt,

Grane bar guldet af heden.

 

Rask da var unge Sigurd,

han med sværdet slog,

kløvede den blanke orm

sønder i stykker to.

 

Grane bar guld af hede,

Grane bar guld af hede,

Sigurd svinger sværdet i vrede.

Sigurd over ormen vandt,

Grane bar guldet af heden.

 

Ormens hjerte stegte han,

det gik nok så trangt:

spiddet af det hårde træ

var tredive alen langt.

 

Grane bar guld af hede,

Grane bar guld af hede,

Sigurd svinger sværdet i vrede.

Sigurd over ormen vandt,

Grane bar guldet af heden.

 

Sigurd blev om hænder hed,

strøg sig da om munden:

fuglesang og dyresprog

straks han fatte kunne.

 

Grane bar guld af hede,

Grane bar guld af hede,

Sigurd svinger sværdet i vrede.

Sigurd over ormen vandt,

Grane bar guldet af heden.

 

Fafner’s rige skat af guld

Sigurd monne få,

da han vog den blanke orm

på Gnitahede lå.

 

Grane bar guld af hede,

Grane bar guld af hede,

Sigurd svinger sværdet i vrede.

Sigurd over ormen vandt,

Grane bar guldet af heden.

 

I den årle morgenstund

førend sol oprandt,

fir’ogtyve kister guld

på Granes ryg han bandt

 

Grane bar guld af hede,

Grane bar guld af hede,

Sigurd svinger sværdet i vrede.

Sigurd over ormen vandt,

Grane bar guldet af heden.

 

 Ο Γιάννες ο Μονόγιαννες – Γιώργος Αμαραντίδης

 

Άξιον Εστί – Ναοί στο σχήμα τ’ ουρανού.wmv